Die Türkei am Wendepunkt
Türkiye’nin siyasi geleceği Pazar günü yapılacak cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinde belirlenecek. Önce başbakan, sonra cumhurbaşkanı olarak 20 yıl iktidarda kaldıktan sonra, Recep Tayyip Erdoğan ilk kez altı muhalefet partisinin ittifakıyla ciddi bir şekilde mücadele ediyor. Sol laik CHP’nin lideri 74 yaşındaki Kemal Kılıçdaroğlu, muhalefet lideri olarak adından söz ettiriyor. Aleviler bu kez altı muhalefet partisini arkasına almayı başardı.
Kılıçdaroğlu da kasıtlı olarak kendisini Erdoğan’a karşı bir tezat olarak sahneledi: Mütevazı görünüşlü siyasetçi, mutfak masasından aldığı videolar aracılığıyla hemşerilerine kasten hitap ediyor. Kılıçdaroğlu seçimi kazanırsa, AB rotasına geri dönmeyi ve “Avrupa Birliği’nin tüm demokratik standartlarını” tam olarak uygulamayı planlıyor. Erdoğan’ın 2017’de referandumla oluşturduğu başkanlık sistemi yeniden yapılandırılacak ve parlamentoya daha fazla yetki verilecek.
Ancak Türkiye-AB ilişkileri, yıllarca süren yabancılaşmanın ardından hızla normalleşebilir mi? İki yıl önce Ankara’ya yaptığı bir ziyarette uzaktaki bir koltuğa oturtulan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in küçümsemesi hatırlanıyor. Türk hükümeti “Sofagate”i, yalnızca Konsey Başkanı Charles Michel’i Erdoğan’ın yanına koymak isteyen AB protokolünü suçladı.
Kılıçdaroğlu, AB ile yeni bir gümrük anlaşması şekli üzerinde müzakere sözü verdi. Bu, şu anda tarım ürünleri ve çelik için değil, yalnızca ticari mallar için gümrüksüz bir takas sağlar. Türkiye ile 2005 yılında başlayan katılım müzakereleri, temel olarak hukukun üstünlüğü, insan ve azınlık hakları ve farklı bir değerler kataloğu konusundaki farklılıklar nedeniyle 2018 yılında kesintiye uğradı.
Das E-Parlament hat vor einem Jahr in einem Bericht Bedingungen für die Wiederaufnahme von Beitrittsverhandlungen gestellt: So müssten Spannungen mit benachbarten EU-Ländern – Griechenland, Bulgarien und Zypern – abgebaut werden. Der Druck auf die Zivilgesellschaft müsste nachlassen, Oppositionelle und Journalisten müssten aus der Haft entlassen werden. Urteile des Europäischen Gerichtshofs für Menschenrechte dürften nicht länger von der Türkei missachtet werden. Positiv wurde die Aufnahme von Millionen Flüchtlingen aus Syrien vermerkt. Auch Erdogans Vermittlungsversuche im Krieg Russlands gegen die Ukraine, die zum Abkommen über Getreideexporte führten, wurden gelobt. Die EU hat großes Interesse daran, mit der Türkei in der Außen- und Sicherheitspolitik oder in Energiefragen zusammenzuarbeiten. Aber dazu muss diese den anhaltenden Widerstand gegen Schwedens Nato-Beitritt aufgeben. Die Türken erwarten sich von der EU auch eine Abschaffung der Visumpflicht und einen Zugang zum Arbeitsmarkt. Aber dazu sind die EU-Regierungen nicht bereit. Der Pfad der Normalisierung bliebe auch bei einem Wahlsieg Kilicdaroglus sehr schmal.
